سبد خرید

بلفاریت چیست؟ — التهاب پلک، علل، درمان و پیشگیری

دسته‌بندی

آخرین مقالات

برچسب‌ها

ارتباط با ما

بلفاریت چیست؟ — التهاب پلک، علل، درمان و پیشگیری
14 آذر 1404
آریو آزموده
26

🔎 بلفاریت چیست؟ — التهاب پلک، علل، درمان و پیشگیری

📋 فهرست مطالب

  • 🧬 مقدمه
  • 🔍 بلفاریت چیست؟
  • 📌 انواع بلفاریت
  • ⚠️ علل و عوامل خطر
  • 👁️ علائم و نشانه‌ها
  • 🩺 تشخیص بلفاریت
  • 🛠️ روش‌های درمان و مدیریت
  • 🧼 بهداشت و مراقبت روزمره
  • 🛡️ پیشگیری و نکات مراقبتی
  • ⚠️ عوارض احتمالی در صورت بی‌توجهی
  • ✅ نتیجه‌گیری
  • 🧠 کلمات کلیدی مقاله

🧬 مقدمه

چشم و پلک، جزو حساس‌ترین بخش‌های بدن هستند و کوچکترین اختلال در آن‌ها می‌تواند تأثیر چشمگیری بر راحتی، بینایی و کیفیت زندگی فرد داشته باشد. یکی از این اختلالات شایع، بلفاریت است — حالتی که لبه پلک‌ها و ریشه مژه‌ها دچار التهاب می‌شوند. شاید بسیاری از افراد گاهی احساس خارش، سوزش یا قرمزی چشم را تجربه کنند و ندانند دلیل آن چیست؛ بلفاریت یکی از شایع‌ترین علل این علائم است.

بلفاریت معمولاً حالت مزمن دارد و ممکن است دوره‌های بهبودی و عود را تجربه کند. هدف این مقاله این است که با زبانی ساده و علمی، شما را با علل، علائم، روش‌های تشخیص و درمان بلفاریت آشنا کند. همچنین توصیه‌هایی برای مراقبت روزمره و پیشگیری ارائه می‌شود تا بتوانید با آگاهی، کیفیت زندگی و سلامت چشمان خود را حفظ کنید.


🔍 بلفاریت چیست؟

بلفاریت معادل Blepharitis است و به التهاب لبه پلک و ریشه مژه می‌گویند. در این وضعیت، پلک‌ها ممکن است قرمز، متورم، حساس و تحریک‌شده شوند؛ پوست لبه پلک پوسته‌پوسته یا فلس مانند شود؛ و مژه‌ها یا پایه آن‌ها پوسته، چسبندگی یا چربی اضافی داشته باشند. در بسیاری از موارد، پلک‌ها در هنگام بیدار شدن صبحی به‌هم می‌چسبند.

بلفاریت معمولاً هر دو چشم را درگیر می‌کند، اما شدت و علائم ممکن است در هر چشم متفاوت باشد. این بیماری به خودی خود معمولاً بینایی را به‌طور دائمی تهدید نمی‌کند؛ اما اگر درمان نشود یا مدیریت مناسب نداشته باشد، می‌تواند باعث ناراحتی شدید و کاهش کیفیت زندگی شود.


📌 انواع بلفاریت

بلفاریت را می‌توان بر اساس محل و علت به دسته‌های زیر تقسیم کرد:

  • بلفاریت قدامی (Anterior Blepharitis):
    التهاب در بخش خارجی پلک، در محل خروج مژه‌ها از پوست رخ می‌دهد. مژه‌ها و پوست اطراف آن درگیر هستند. اغلب به علت باکتری‌ها یا شرایط پوستی مانند درماتیت سبورئیک ایجاد می‌شود.
  • بلفاریت خلفی (Posterior Blepharitis):
    غدد چربی زیر پلک — غدد میبومین — دچار اختلال می‌شوند. اگر ترشح روغن دچار اختلال شود یا مجاری مسدود گردد، التهاب، خشکی چشم و علائم مرتبط رخ می‌دهد.
  • بلفاریت ترکیبی (Mixed):
    هر دو قسمت — هم بخش خارجی پلک و هم غدد داخلی — به‌صورت همزمان درگیر می‌شوند. این حالت می‌تواند علائم پیچیده‌تر و مزمن‌تر ایجاد کند.

از نظر مدت زمان و شدت هم بلفاریت به دو نوع قابل دسته‌بندی است:

  • حاد (Acute): بروز ناگهانی علائم، معمولاً با عفونت، حساسیت یا تحریک پوستی.
  • مزمن (Chronic): دوره‌های طولانی، تکرار شونده و گاهی با بهبود و عود مداوم.

⚠️ علل و عوامل خطر

بلفاریت ناشی از مجموعه‌ای از فاکتورهاست — نه همیشه یک دلیل واحد. مهم‌ترین علل و عوامل خطر عبارتند از:

  • تکثیر بیش از حد باکتری‌های طبیعی پوست و مژه‌ها
  • اختلال در غدد چربی پلک — غدد میبومین
  • شرایط پوستی و چربی پوست مانند درماتیت سبورئیک
  • آلرژی، حساسیت به لوازم آرایش، محلول لنز تماسی یا محصولات پوستی
  • مایت‌ها یا انگل‌های مژه
  • خشکی چشم یا اختلال در تولید اشک

همچنین برخی عوامل تسهیل‌کننده بروز آن عبارتند از: شوره سر یا ابرو، پوست چرب یا خشک، سابقه آلرژی یا حساسیت، استفاده زیاد از آرایش چشم، یا عدم رعایت بهداشت پلک.


👁️ علائم و نشانه‌ها

علائم بلفاریت ممکن است در افراد مختلف متغیر باشد و گاهی خفیف — قابل نادیده گرفتن — و گاهی آزاردهنده. رایج‌ترین علائم عبارتند از:

  • قرمزی، تورم یا حساسیت پلک‌ها
  • احساس خارش، سوزش یا تحریک
  • پلک‌ها یا پوست اطرافشان چرب یا روغنی به نظر برسند
  • پوسته، فلس یا رسوبات پوستی در پایه مژه‌ها یا لبه پلک
  • آب‌ریزش، اشک فراوان یا اشک کف‌آلود
  • خشکی چشم یا ترشح بیش از حد اشک
  • تاری دید موقت
  • ریزش مژه یا مژه‌های برگشته به داخل چشم

🩺 تشخیص بلفاریت

تشخیص بلفاریت معمولاً با معاینه فیزیکی پلک و چشم توسط چشم‌پزشک انجام می‌شود. پزشک لبه پلک و پایه مژه‌ها را معاینه می‌کند تا وجود پوسته، چربی، التهاب، تورم یا انسداد غدد میبومین بررسی شود.

در بعضی موارد، اگر علت دقیق مشکوک باشد، ممکن است نمونه‌برداری از پایه مژه‌ها انجام شود.


🛠️ روش‌های درمان و مدیریت

بلفاریت — مخصوصاً نوع مزمن — ممکن است درمان قطعی نداشته باشد؛ اما با مراقبت و رعایت دستورات پزشکی، علائم قابل کنترل است.

🔹 بهداشت پلک و مراقبت روزمره

  • کمپرس گرم برای نرم کردن پوسته‌ها و تسهیل جریان چربی غدد میبومین
  • شستشوی ملایم پلک و پایه مژه با محلول یا شامپوی مخصوص
  • حذف آرایش چشم تا زمان بهبود التهاب
  • پرهیز از لنز تماسی در دوران فعال بودن بیماری

💊 درمان دارویی

  • قطره یا پماد آنتی‌بیوتیک برای عفونت‌های باکتریایی
  • قطره یا پماد ضد التهاب در صورت التهاب شدید
  • قطره اشک مصنوعی برای خشکی چشم
  • درمان مایت در صورت نیاز

🔬 درمان تخصصی و تکمیلی

در موارد مزمن مقاوم به درمان خانگی و دارویی:
پاک‌سازی عمیق لبه پلک، درمان غدد میبومین، یا درمان جراحی برای اصلاح رشد مژه‌ها.


🧼 بهداشت و مراقبت روزمره

  • شستن دست‌ها قبل از لمس چشم
  • پاک کردن کامل آرایش چشم و صورت قبل از خواب
  • استفاده از شامپوی ضد شوره برای پوست سر/ابرو در صورت شوره
  • استفاده از قطره اشک مصنوعی برای پیشگیری از خشکی چشم
  • خودداری از مالیدن چشم

🛡️ پیشگیری و نکات مراقبتی

  • رعایت بهداشت پلک روزانه حتی در زمان بدون علامت
  • پاک کردن کامل آرایش قبل از خواب
  • استفاده از شامپوی مناسب برای پوست سر/ابرو
  • پرهیز از لمس چشم با دست آلوده
  • استفاده محتاطانه از لنز تماسی
  • استفاده از قطره اشک مصنوعی در صورت نیاز
  • مراجعه به چشم‌پزشک در صورت تکرار یا تشدید علائم

⚠️ عوارض احتمالی در صورت بی‌توجهی

  • ریزش مژه یا تغییر جهت رشد مژه
  • خشکی مزمن چشم یا ترشح بیش از حد اشک
  • التهاب یا عفونت مکرر ملتحمه، گل‌مژه، یا خالازیون
  • زخم یا آسیب به قرنیه در اثر مژه‌های برگشته یا پوسته‌ها
  • احساس مزمن خشکی، سوزش، خارش و ناراحتی

✅ نتیجه‌گیری

بلفاریت یک بیماری شایع پلک است که می‌تواند برای مدت طولانی و مزمن ادامه یابد. علائم آن شامل خارش، سوزش، قرمزی، خشکی یا چسبندگی پلک است. کلید کنترل آن، ترکیبی از درمان مناسب و مراقبت و بهداشت روزانه است. با رعایت نکات مراقبتی، کمپرس گرم، شستشوی ملایم پلک‌ها، و درمان دارویی یا تخصصی در صورت نیاز، می‌توان علائم را کاهش داد و دفعات عود را کمتر کرد.


🧠 کلمات کلیدی مقاله

بلفاریت — التهاب پلک — درمان بلفاریت — علائم بلفاریت — شستشوی پلک — خشکی چشم و بلفاریت — غدد میبومین — کمپرس گرم پلک — تورم پلک چشم — پیشگیری از بلفاریت

مقالات مرتبط

لنز اسکلرال ایرانی یا خارجی؛ کدام بهتر است؟ 22 بهمن 1402

لنز اسکلرال ایرانی یا خارجی؛ کدام بهتر است؟

آیا لنزهای اسکلرال تولید داخل کیفیت لازم را دارند؟

مقالات ادامه مطلب
بینایی‌سنج یا چشم‌پزشک؟ راهنمای کامل انتخاب متخصص مناسب برای معاینه چشم 16 آبان 1404

بینایی‌سنج یا چشم‌پزشک؟ راهنمای کامل انتخاب متخصص مناسب برای معاینه چشم

بینایی‌سنج و چشم‌پزشک هر دو متخصص مراقبت از چشم هستند اما تفاوت مهمی در نوع خدمات، آموزش و درمان دارند. در این مقاله یاد می‌گیرید چه زمانی باید به هرکدام مراجعه کنید تا سلامت بینایی خود را حفظ کنید.

مقالات ادامه مطلب
چقدر طول می کشد تا به لنز اسکلرال عادت کنیم؟ 26 فروردین 1404

چقدر طول می کشد تا به لنز اسکلرال عادت کنیم؟

عادت کردن به لنز اسکلرال چقدر زمان لازم دارد؟

مقالات ادامه مطلب

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تمامی حقوق این مجموعه متعلق به دکتر امیر اسهرلوس است.

طراحی وب‌سایت: هورماه