قوز قرنیه یا کراتوکونوس یک بیماری پیشرونده چشمی است که در آن قرنیه نازک شده و به شکل مخروطی درمیآید. این تغییر شکل منجر به تاری، دوبینی و کاهش دید میشود و اگر درمان نشود، میتواند بینایی را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.
قوز قرنیه معمولاً در نوجوانی یا اوایل بیست سالگی شروع میشود و ممکن است تا دهه سوم یا چهارم زندگی پیشرفت کند. این بیماری میتواند یک یا هر دو چشم را درگیر کند و درجات مختلفی از شدت دارد. خبر خوب این است که با تشخیص زودهنگام و مدیریت مناسب، اکثر افراد مبتلا میتوانند بینایی خود را حفظ کرده و زندگی عادی داشته باشند.
قوز قرنیه که در اصطلاح پزشکی کراتوکونوس نامیده میشود، یک بیماری غیرالتهابی قرنیه است. در این بیماری، ساختار کلاژن قرنیه ضعیف میشود و نمیتواند شکل طبیعی خود را حفظ کند. در نتیجه، قرنیه به تدریج نازک شده و به سمت بیرون برآمده میشود و شکلی شبیه به مخروط به خود میگیرد.
این تغییر شکل باعث ایجاد ناهنجاریهای انکساری نامنظم در چشم میشود. نور وارد شده به چشم به درستی متمرکز نمیشود و تصویر تشکیل شده بر روی شبکیه واضح نخواهد بود. برخلاف عیوب انکساری معمول مانند نزدیکبینی یا آستیگماتیسم که میتوان با عینک یا لنز استاندارد اصلاح کرد، قوز قرنیه اغلب باعث ایجاد آستیگماتیسم نامنظم میشود که اصلاح آن پیچیدهتر است.
پیشرفت بیماری معمولاً آهسته است و ممکن است بیش از ۱۰ تا ۲۰ سال طول بکشد. در برخی موارد، پیشرفت در مراحل اولیه سریعتر است و سپس ثابت میماند. در موارد شدید و پیشرفته، ممکن است قرنیه دچار زخم یا پارگی در لایههای داخلی (هیدروپس قرنیه) شود که باعث کاهش ناگهانی بینایی و درد میگردد.
علت دقیق قوز قرنیه هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما تحقیقات نشان میدهد ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز آن نقش دارند.
حدود ۱۰٪ از افراد مبتلا به قوز قرنیه، سابقه خانوادگی این بیماری را دارند. مطالعات چندین ژن را شناسایی کردهاند که ممکن است با استحکام قرنیه مرتبط باشند. قوز قرنیه همچنین با برخی بیماریهای سیستمیک مانند سندرم داون، سندرم مارفان، اگزما، آسم و تب یونجه همراهی بیشتری دارد.
علائم قوز قرنیه بسته به مرحله بیماری متفاوت است. در مراحل اولیه، علائم ممکن است شبیه به سایر مشکلات بینایی باشد، به همین دلیل تشخیص صحیح اهمیت ویژهای دارد.
تشخیص زودهنگام قوز قرنیه برای مدیریت موثر بیماری حیاتی است. چشمپزشکان از چندین روش تخصصی برای تشخیص و ارزیابی بیماری استفاده میکنند.
درمان قوز قرنیه به شدت بیماری و سرعت پیشرفت آن بستگی دارد. هدف اصلی درمان، بهبود بینایی و کند کردن یا توقف پیشرفت بیماری است.
در مراحل بسیار اولیه بیماری، زمانی که آستیگماتیسم هنوز منظم است، عینک میتواند بینایی را به میزان قابل قبولی اصلاح کند. اما با پیشرفت بیماری و نامنظم شدن قرنیه، عینک دیگر کارایی کافی نخواهد داشت.
لنزهای تماسی گزینه اصلی برای بهبود بینایی در اکثر افراد مبتلا به قوز قرنیه هستند. انواع مختلفی از لنزها بسته به شرایط بیمار استفاده میشوند:
وقتی بیماری پیشرفت کند یا لنزهای تماسی دیگر قابل تحمل نباشند، گزینههای جراحی در نظر گرفته میشوند.
این روش درمانی که به عنوان تقویت قرنیه نیز شناخته میشود، برای کند کردن یا توقف پیشرفت قوز قرنیه استفاده میشود. در این روش:
این روش که به نام حلقههای قرنیه یا Intacs نیز شناخته میشود شامل قرار دادن حلقههای پلاستیکی کوچک و شفاف در لایههای عمقی قرنیه است. این حلقهها:
در موارد پیشرفتهای که سایر درمانها مؤثر نباشند یا قرنیه زخم شده باشد، پیوند قرنیه آخرین راه حل است. دو نوع اصلی وجود دارد:
پیوند لایهای خطر رد پیوند را کاهش میدهد و دوره بهبودی کوتاهتری دارد.
اگرچه نمیتوان به طور کامل از قوز قرنیه پیشگیری کرد، اما اقداماتی وجود دارد که میتواند خطر پیشرفت بیماری را کاهش دهد:
از آنجایی که قوز قرنیه اغلب در نوجوانی شروع میشود، والدین باید به تغییرات بینایی فرزندان خود توجه کنند. اگر کودک نیاز به تغییر مکرر عینک دارد یا از تاری دید شکایت میکند، معاینه تخصصی قرنیه توصیه میشود.
خیر، قوز قرنیه به خودی خود باعث کوری کامل نمیشود. حتی در موارد پیشرفته، بینایی اغلب با درمان مناسب قابل بهبود است. فقط در موارد بسیار نادر و بدون درمان ممکن است بینایی به شدت کاهش یابد.
حدود ۱۰٪ موارد سابقه خانوادگی دارند. اگر یکی از اعضای خانواده مبتلا باشد، سایر اعضا باید معاینات منظم چشمپزشکی داشته باشند.
خیر، انجام لیزیک یا سایر جراحیهای انکساری برای افراد مبتلا به قوز قرنیه یا حتی کاندیدای بالقوه آن مطلقاً ممنوع است، زیرا میتواند بیماری را تشدید کند و به بینایی آسیب جدی برساند.
بهترین نتایج هنگامی حاصل میشود که بیماری هنوز در حال پیشرفت است و قرنیه هنوز نازک نشده است. معمولاً این درمان برای افراد زیر ۴۰ سال با پیشرفت بیماری توصیه میشود.
پس از درمان موفقیتآمیز کراسلینکینگ، بیماری معمولاً پیشرفت نمیکند. اما پیوند قرنیه ممکن است در طول زمان دچار تغییر شکل شود، به خصوص اگر بیماری زمینهای کنترل نشود.
بیشتر فعالیتهای ورزشی بیخطر هستند، اما بهتر است از ورزشهایی که خطر ضربه به چشم وجود دارد خودداری شود. استفاده از عینک محافظ در ورزش توصیه میشود.
19 آذر 1402
چگونه ضعیفی چشم در قرنیه نازک اصلاح میشود؟
28 آذر 1401
درمان نابینایی با ساخت قرنیه مصنوعی از پوست خوک یکی از مقالات بسیار جالبی که حدود سه ماه پیش به چاپ رسید، گزارش ساخت قرنیه مصنوعی و بینا شدن ۲۰ فرد نابینا که دچار نابینایی قرنیهای و کدورت کامل قرنیه...
20 آبان 1404
عدسی فتوکرومیک چیست و چگونه کار میکند؟ در این راهنما ، سازوکار تغییر رنگ، محافظت UV، سرعت تیره/روشن شدن و تفاوت با عدسی پلاریزه را بهصورت کاربردی مرور میکنیم. مزایا و معایب عدسی فتوکرومیک، عملکرد داخل خودرو، انتخاب جنس و...
تمامی حقوق این مجموعه متعلق به دکتر امیر اسهرلوس است.
طراحی وبسایت: هورماه
